Trong cuộc hành trình dài của cuộc đời, chúng ta thường gặp phải những ngã rẽ, nơi bế tắc dường như là điểm dừng cuối cùng. Tuy nhiên, nhiều người không nhận ra rằng chìa khóa để mở cửa những cánh cổng mới, từ bế tắc đến bứt phá, nằm ngay trong tâm trí của chính họ. Đó là quá trình “Cải thiện Mindset“. 

Mindset, hay tư duy, không chỉ là cách chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh, mà còn là cách chúng ta nhận diện và đối diện với thách thức, cơ hội và sự thay đổi. Khi mindset của chúng ta phát triển theo hướng tích cực, cảnh cửa của sự đổi mới, sự sáng tạo và thành công sẽ mở ra.

Bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình từ việc nhận thức về mindset hiện tại, đến việc thách thức và thay đổi nó, và cuối cùng là xây dựng và duy trì một tư duy mang lại sức mạnh để bạn bứt phá khỏi mọi giới hạn.

Hiểu rõ về mindset

Mindset là gì?

“Mindset” là một thuật ngữ thường được dùng để chỉ cách thức mà một người nhìn nhận thế giới xung quanh và cách họ tương tác với nó. 

Nói cách khác, mindset là tập hợp các quan điểm, niềm tin, và thái độ cá nhân mà một người có về bản thân, người khác, và các tình huống mà họ gặp phải. Mindset ảnh hưởng đến cách một người đối mặt với thách thức, học hỏi từ kinh nghiệm, và phản ứng trước sự thay đổi.

Có hai loại mindset phổ biến được nghiên cứu rộng rãi:

• Growth Mindset: Những người có growth mindset tin rằng khả năng và trí tuệ có thể phát triển qua thời gian thông qua nỗ lực học hỏi, và đối mặt với thách thức. Họ thường sẵn sàng đối mặt với khó khăn và coi thất bại là cơ hội để học hỏi và phát triển.
• Fixed Mindset: Ngược lại, những người có fixed mindset tin rằng khả năng và trí tuệ là bẩm sinh và không thay đổi được. Họ thường có xu hướng né tránh thách thức và dễ dàng nản lòng khi gặp khó khăn hoặc thất bại.

Mindset không chỉ ảnh hưởng đến học tập và công việc mà còn có ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống, từ mối quan hệ cá nhân đến sức khỏe tinh thần.

Đặc điểm của fixed mindset

• Họ tin rằng khả năng là bẩm sinh: Người có fixed mindset thường tin rằng khả năng, trí thông minh, và tài năng là những đặc tính cố định, không thể thay đổi qua thời gian.
• Chạy trốn thách thức: Họ thường lảng tránh thách thức vì sợ thất bại, lo lắng rằng không đáp ứng được kỳ vọng.
• Sợ hãi thất bại: Thất bại được coi là một dấu hiệu của việc không đủ năng lực hoặc tài năng, do đó họ thường tránh những tình huống mà họ có thể thất bại.

• Không cố gắng học hỏi: Vì tin rằng khả năng là cố định, người có fixed mindset thường không tìm kiếm cơ hội để học hỏi hay phát triển kỹ năng mới.
• Hành xử tiêu cực đối với phản hồi, đánh giá từ người khác: Những người này thường xem phản hồi hoặc chỉ trích là sự tấn công cá nhân, thay vì cơ hội để học hỏi và cải thiện.
• Ghen tị với thành công của người khác: Họ thường cảm thấy bất an hoặc ghen tị khi chứng kiến thành công của người khác, coi đó như là một phản ánh tiêu cực về bản thân mình.
• Tư duy “All-or-Nothing”: Người có fixed mindset thường nhìn nhận mọi thứ theo cách “có hết hoặc mất tất cả”, không có không gian cho sự thay đổi hay phát triển.
• Khó chấp nhận việc đổi mới: Họ thường ngại thay đổi vì lo sợ không thể thích nghi hoặc không đủ khả năng.
• Tự giới hạn khả năng: Fixed mindset dẫn đến việc tự giới hạn bản thân, không đủ dũng cảm để thử nghiệm và khám phá khả năng của chính mình. Họ không đặt mục tiêu cao hoặc không dám theo đuổi mục tiêu lớn vì sợ không đạt được.

Fixed mindset có thể hạn chế đáng kể khả năng phát triển và đổi mới của cá nhân, ảnh hưởng tiêu cực đến cả sự nghiệp và cuộc sống cá nhân.

Xem thêm >>>

CV of failures là gì? Khi thất bại trở thành lợi thế cạnh tranh

Ảnh hưởng của fixed mindset 

• Buông bỏ việc đối phó với thất bại: Khi đối diện với thất bại, những người này thường cảm thấy chán nản và bất lực, thay vì xem đó là cơ hội để học hỏi và cải thiện.
• Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: Niềm tin rằng khả năng và tính cách là cố định cũng có thể ảnh hưởng đến cách một người tiếp cận và duy trì mối quan hệ, có thể gây khó khăn trong việc hiểu và chấp nhận sự thay đổi ở người khác.
• Tác động đến sức khỏe tinh thần: Fixed mindset có thể dẫn đến sự thiếu tự tin, tăng cảm giác thất vọng và stress, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.
• Hạn chế sự sáng tạo: Người có fixed mindset thường ngại thử nghiệm và tiếp cận vấn đề theo cách mới, hạn chế khả năng sáng tạo và đổi mới.
• Ảnh hưởng đến thành tích học tập và nghề nghiệp: Cuối cùng, fixed mindset có thể hạn chế thành tích học tập và tiến triển nghề nghiệp do thiếu động lực, sự sẵn lòng học hỏi, và khả năng đối mặt với thách thức.

Đặc điểm của growth mindset

Growth mindset là một khái niệm được phát triển bởi Carol Dweck, một giáo sư tâm lý học tại Đại học Stanford.

Growth mindset đề cập đến niềm tin rằng các kỹ năng và năng lực của một người không phải là cố định từ khi sinh ra, mà có thể được cải thiện và phát triển qua thực hành và học hỏi. Điều này khác biệt hoàn toàn so với fixed mindset, nơi mà người ta tin rằng khả năng là bẩm sinh và không thay đổi được.

• Thái độ đối với học hỏi và phát triển: Người có growth mindset xem học hỏi và phát triển là một quá trình liên tục. Họ tin rằng thông qua nỗ lực và thực hành, họ có thể mở rộng và nâng cao kỹ năng của mình.
• Đối mặt với thách thức: Những người này thường chấp nhận và thậm chí tìm kiếm thách thức, coi đó là cơ hội để học hỏi và phát triển. Họ không sợ thất bại mà coi đó là một phần quan trọng trong quá trình học hỏi.
• Phản ứng trước thất bại: Khi gặp thất bại, người có growth mindset không nhìn nhận đó là một dấu hiệu của sự thiếu khả năng mà là một cơ hội để đào sâu kiến thức và và cải thiện khả năng của mình.
• Nhận thức về nỗ lực: Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của nỗ lực, không chỉ là kết quả. Nỗ lực được coi là cần thiết để đạt được sự thành công và phát triển cá nhân.
• Cách tiếp nhận phản hồi: Người có growth mindset tiếp nhận phản hồi một cách tích cực và coi đó là cơ hội để cải thiện bản thân, thay vì xem đó là sự phê bình.
• Tác động đến mối quan hệ và làm việc nhóm: Growth mindset cũng tạo điều kiện cho sự hợp tác, chia sẻ kiến thức và kỹ năng, vì những người này thường sẵn lòng hỗ trợ và học hỏi từ người khác.
• Tư duy dài hạn: Những người có growth mindset nhìn về tương lai với tư duy dài hạn, tin tưởng vào khả năng phát triển không giới hạn thông qua sự kiên trì và học hỏi liên tục.

Growth mindset không chỉ là một khái niệm hữu ích trong giáo dục và phát triển cá nhân, mà còn quan trọng trong môi trường làm việc, quản lý, lãnh đạo, và thậm chí trong các mối quan hệ cá nhân.

Xem thêm >>> 

4 tố chất Alpha male: Đỉnh cao sức mạnh nam giới hay sản phẩm dưới áp lực xã hội

Lợi ích của growth mindset

Growth mindset mang lại nhiều lợi ích quan trọng, ảnh hưởng tích cực đến cả cuộc sống cá nhân và chuyên nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích chính:

• Luyện tập sự bền bỉ: Người có growth mindset thường có khả năng kiên trì hơn trong việc theo đuổi mục tiêu, ngay cả khi gặp khó khăn hoặc thất bại.
• Nâng cao sự sáng tạo: Growth mindset khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới, vì người có tư duy này không sợ thất bại và luôn tìm kiếm cách tiếp cận mới.
• Khả năng thích nghi: Người có growth mindset thường dễ dàng thích nghi với sự thay đổi và môi trường mới, vì họ luôn tìm kiếm cơ hội để học hỏi và phát triển.
• Thúc đẩy thành tích học tập và nghề nghiệp: Học sinh và người lao động có growth mindset thường đạt được thành tích cao hơn do sự kiên trì và không ngừng nỗ lực.
• Cải thiện mối quan hệ: Họ có khả năng tốt hơn trong việc xây dựng và duy trì mối quan hệ tích cực, vì họ mở lòng hơn với sự phát triển của bản thân và người khác.
• Nâng cao khả năng lãnh đạo: Growth mindset giúp phát triển kỹ năng lãnh đạo, như khả năng lắng nghe, mở lòng với ý kiến mới và khuyến khích sự phát triển của người khác.

Những lợi ích này chứng tỏ rằng việc nuôi dưỡng một growth mindset có thể mang lại những thay đổi tích cực và đáng kể trong cuộc sống và sự nghiệp của mỗi người.

Chiến lược cụ thể để cải thiện mindset

Mục tiêu và định hướng

Để cải thiện mindset, việc quan trọng nhất là đặt ra mục tiêu rõ ràng và tạo động lực cho bản thân. Dưới đây là chiến lược cụ thể để thực hiện điều này:

Xác định mục tiêu rõ ràng

Đặt ra mục tiêu cụ thể và chi tiết. Mục tiêu càng rõ ràng, bạn càng dễ dàng hình dung và hướng tới chúng.

Đảm bảo rằng mục tiêu của bạn có thể đo lường được, để bạn có thể theo dõi tiến trình và nhìn thấy sự tiến bộ của mình.

Tạo động lực

Xác định lý do cá nhân tại sao bạn muốn đạt được mục tiêu này. Động lực từ bên trong sẽ mạnh mẽ hơn và bền vững hơn so với động lực từ bên ngoài.

Hình dung về tương lai mà ở đó bạn đã đạt được mục tiêu của mình, và cảm nhận sự hài lòng và thành tựu mà nó mang lại.

Chia mục tiêu lớn thành các bước nhỏ

Chia nhỏ mục tiêu lớn thành các bước nhỏ, dễ quản lý. Điều này giúp quá trình trở nên ít áp lực và dễ dàng tiếp cận hơn.

Đặt ra lịch trình và kế hoạch cụ thể cho từng bước, giúp bạn duy trì kỷ luật và không trì hoãn.

Tự thưởng cho mỗi thành tựu nhỏ

Khi bạn hoàn thành một thành công nhỏ, hãy tự thưởng cho bản thân. Điều này tạo ra cảm giác tích cực và tăng cường động lực bản thân.

Chọn hình thức tự thưởng phù hợp và ý nghĩa đối với bạn.

Duy trì tư duy tích cực

Tập trung vào quá trình và nỗ lực, không chỉ là kết quả. Điều này giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, ngay cả khi gặp khó khăn.

Thay thế suy nghĩ tiêu cực bằng những quan điểm tích cực. Ví dụ, thay vì nghĩ “Tôi không thể làm được”, hãy nghĩ “Tôi sẽ học cách làm điều này”.

Tìm kiếm sự hỗ trợ

Tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình, hoặc nhóm cộng đồng có chung mục tiêu, những người đã thành công trong việc đạt được mục tiêu tương tự.

Bằng cách đặt ra mục tiêu rõ ràng và tạo động lực cho bản thân, bạn có thể hướng tới việc cải thiện mindset một cách có hệ thống và hiệu quả, từng bước một chuyển đổi từ tư duy cố định sang tư duy phát triển.

Xem thêm >>> 

Peer pressure là gì? 8 bước đối mặt với áp lực từ đồng trang lứa

Phát triển thói quen tích cực

Phát triển thói quen tích cực là một phần quan trọng trong việc cải thiện và duy trì một growth mindset. 

Xác định thói quen cần phát triển

Chọn lựa những thói quen có thể hỗ trợ và củng cố growth mindset, như tư duy tích cực, tự học hỏi, và đối mặt với thách thức.

Xác định thói quen phù hợp với mục tiêu và hoàn cảnh cá nhân của bạn, sau đó tùy chỉnh theo nhu cầu cá nhân 

Bắt đầu từ thứ nhỏ

Bắt đầu với những thói quen nhỏ và dễ thực hiện hàng ngày. Sau khi thói quen nhỏ đã được hình thành, từ từ thêm vào những thói quen lớn hơn.

Lập kế hoạch và theo dõi

Đặt ra kế hoạch cụ thể cho từng thói quen, bao gồm thời gian và cách thức thực hiện. Dùng nhật ký hoặc ứng dụng để theo dõi sự tiến triển của việc hình thành thói quen.

Tích cực và kiên trì

Luôn giữ thái độ tích cực, ngay cả khi gặp khó khăn trong việc duy trì thói quen mới. Nếu bạn bỏ lỡ một ngày, đừng từ bỏ. Hãy xem đó là cơ hội để học hỏi và tiếp tục tiến về phía trước.

Thích nghi và điều chỉnh

Định kỳ đánh giá tiến trình và điều chỉnh thói quen hoặc phương pháp để phù hợp hơn với mục tiêu và hoàn cảnh của bạn.

Những bước này không chỉ giúp cải thiện growth mindset mà còn tạo ra những thay đổi tích cực và bền vững trong cuộc sống hàng ngày. Tạo lập và duy trì thói quen tích cực là một quá trình liên tục đòi hỏi sự kiên nhẫn và tự giác.

Khi chúng ta đến cuối hành trình “Cải thiện Mindset: Thay đổi cuộc đời từ bế tắc đến bứt phá”, chúng ta không chỉ khám phá ra những chiến lược và bí quyết để phát triển một mindset tích cực, mà còn học được cách áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày. Sự thay đổi trong tư duy không phải quá trình xảy ra qua một đêm, nó đòi hỏi sự kiên trì, ý thức tự giác và không ngừng nỗ lực. 

Những thay đổi này sẽ mở ra những cánh cửa mới, tạo ra những cơ hội và trải nghiệm mà trước đây ta không bao giờ nghĩ là có thể. Hãy nhớ rằng, mỗi bước đi, dù nhỏ, đều hướng tới sự thay đổi lớn lao. Mindset của bạn không chỉ là cách bạn nhìn nhận thế giới, mà còn là cách bạn tạo ra thế giới của chính mình. Hãy tiếp tục hành trình này với lòng tin, dũng cảm và sự quyết tâm, và bạn sẽ thấy cuộc đời bạn thay đổi từ bế tắc sang bứt phá.