Tuy chuột là một loại động vật gặm nhấm không được chào đón trên bàn ăn của nhiều đất nước phương Tây, nhưng thịt chuột là nguồn cung cấp đạm chứa nhiều dinh dưỡng và rất phổ biến ở các nước nhiệt đới châu Á. Bạn đã thử món này chưa và tại sao chúng lại phổ biến ở Việt Nam như vậy?
Thịt chuột được bày bán phổ biến ở đâu?
Nhìn những miếng thịt chuột tươi sống dù đã được chế biến sạch sẽ, treo trên gác bếp trước mặt, có lẽ nó là một sự thách thức với bất kỳ một thực khách nước ngoài nào. Đôi khi một số du khách vẫn rất háo hức để thử ăn uống mạo hiểm một chút khi đang ở một đất nước xa xôi với nền văn hóa khác lạ, mới mẻ.
Có thể một người đang sinh sống tại các quốc gia phương Tây đang rất ngạc nhiên, vì chắc rằng bản thân họ đang hình dung ra mình sẽ thấy một con chuột đen xì, hôi hám được bày trên đĩa ăn. Nhưng không, chúng đã được sơ chế sạch sẽ, không còn một dấu vết nào để nhận ra ngay được.
Họ sẽ không biết đây không phải là loại chuột cống hay chui rúc ở các nới mất vệ sinh mà là loại được bắt từ các vùng nông thôn Việt Nam và dĩ nhiên, trông chúng khá ngon miệng. Thịt chuột được cắt nhỏ, tẩm một lớp bột chiên giòn rồi chiên lên nhìn giống như phô mai que, vị của nó thấm đẫm gia vị và thực sự rất ngon đối với người địa phương.
Trong hàng chục loài chuột khác nhau ở Việt Nam, người dân chủ yếu sử dụng hai loại phổ biến là chuột đồng (khoảng 200g/con) và chuột cống nhum (nặng gần 1kg/con) và được chế biến rất sạch sẽ và hợp vệ sinh.
Nhiều người lớn lên và sinh sống ở châu Á sẽ đồng ý rằng thịt chuột là nguồn cung cấp protein phổ biến ở đó, đặc biệt là các vùng nông thôn Việt Nam ở cả phía Bắc và phía Nam. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể tìm thấy thịt chuột trong thực đơn ở một số quán ăn/tiệm ăn nhỏ trong một số khu vực thành thị như thành phố Hồ Chí Minh.
Grant Singleton – một nhà khoa học nghiên cứu về quản lý hệ sinh thái của động vật gặm nhấm tại Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế ở Philippines cho biết, ở đồng bằng sông Cửu Long, thịt chuột có giá cao hơn thịt gà. Chỉ tính riêng vùng đồng bằng sông Cửu Long đã sản xuất tới 3.600 tấn thịt chuột sống mỗi năm, với giá trị khoảng 2 triệu USD.
Robert Corrigan – một nhà nghiên cứu động vật gặm nhấm ở đô thị của RMC Pest Management Consulting ở Westchester, New York – ghi nhận khá nhiều thông tin xấu của các loài chuột đang ẩn náu ở những khu vực mất vệ sinh trong thành phố đông dân cư.
Có ít nhất 89 loài gặm nhấm có thể ăn được trên khắp thế giới, từ châu Á đến châu Phi, từ Nam Mỹ đến Hoa Kỳ. Corrigan nói: “Thịt chuột là nguồn thức ăn chứa nhiều protein, nó cũng giống như những miếng thịt bò bít tết trong những nhà hàng sang trọng”
Xem thêm >>> Các món ăn kỳ lạ ở Việt Nam khiến người nước ngoài sững sờ
Liệu thịt chuột có vị như thỏ không ?
Trong câu chuyện đặc biệt về loài chuột trên tạp chí National Geographic đã phỏng vấn ông Thy, một người bắt chuột kỳ cựu, khi ông đang bắt những con chuột giữa ruộng lúa của Quảng Ninh, một tỉnh ở đông bắc Việt Nam.
Bẫy chuột là một nghề phụ mang lại thêm nguồn thu nhập cho người nông dân Việt Nam. Họ bẫy chuột sống bằng lồng dây hoặc lồng tre, sau đó chuyển chúng đến các cơ sở chế biến nhỏ rồi đem bán cho các chợ địa phương.
Ngoài công việc chính là làm ruộng thì ông Thy sẽ có thêm nguồn thu nhập nhờ vào công việc bắt chuột vào thời gian rảnh, thịt chuột thu được có thể mang đi bán hoặc làm bữa tối cho gia đình. Ở các vùng nông thôn Việt Nam, thịt chuột thường được rửa sạch bằng bia hoặc rượu gạo, Singleton nói: “Cách chế biến thịt chuột rất đa dạng”.
Tiếp theo, thịt được hun khói trước khi đem chiên, nướng, hấp hoặc luộc. Thịt chuột hấp được cho là có hương vị đậm đà hơn, và những con chuột càng lớn thì thịt càng ngon. “Người nước ngoài khi ăn thử thịt chuột thường nói rằng nó có vị giống như thịt gà, nhưng nó sẫm màu và có vị đậm hơn thịt gà. Theo tôi thì nó giống vị của thịt thỏ hơn. ” Singleton nói.
Trong chuyến du lịch của mình, Teh đã nói rằng thịt chuột rất bổ dưỡng, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai; Singleton xác nhận thịt chuột có nhiều protein và ít chất béo.
Phải cẩn thận khi chế biến thịt chuột
Mặc dù hầu hết các loài chuột hoang dã ở Việt Nam đều khỏe mạnh và ít ký sinh trùng, nhưng có một số mối lo ngại về sức khỏe nên cần phải xử lý thật kỹ trước khi nấu.
Các loài động vật có vú mang hơn 60 loại bệnh có thể ảnh hưởng đến con người. Ở những nơi chuột gây hại cho cây trồng, đặc biệt là trên các cánh đồng lúa ở Việt Nam, nông dân sẽ dùng thuốc diệt chuột để tiêu diệt chúng.
Do sợ ăn phải thuốc diệt chuột nên nhiều người Việt Nam thích mua chuột sống ở các chợ địa phương để tự lựa các con khỏe mạnh. Họ nấu chín kỹ thịt trong mỗi lần chế biến để tránh bị nhiễm các bệnh gây ra do chuột, Singleton nói.
Thịt chuột ở các quốc gia châu Á khác
Trung Quốc là nước tiêu thụ thịt chuột rất lớn. Thịt chuột được bày bán cùng với nhiều loại thịt động vật khác tại các chợ thịt của Trung Quốc. Dơi cũng phổ biến, cũng như rắn, nhưng những người mua quan tâm có thể tìm thấy hầu như bất kỳ loại thịt nào họ muốn nếu họ đến đúng nơi. Chuột nướng khá phổ biến và là món khoái khẩu của nhiều người Trung Quốc.
Thịt chuột cũng là 1 trong 10 món ăn “Thập toàn đại bổ” của triều đình phong kiến thời xưa. Chuột được cho ăn sâm và nuôi bằng phương thức đặc biệt để tạo nên món ăn “sâm thử “, hay là chuột sâm. Từ Hy Thái Hậu, trong đại lễ yến chiêu đãi liên quân 8 nước, đã giới thiệu với người phương Tây món ăn “sâm thử” này với vai trò là một trong bảy món ăn đặc biệt nhất trong buổi tiệc kéo dài 7 ngày đêm với 140 món ăn.
Những con chuột mới đẻ được nuôi trong lồng, cho ăn sâm thượng hảo hạng và uống nước suối tinh khiết. Lứa chuột F1 đẻ ra lại được nuôi theo cách thức tương tự để sinh lớp chuột mới và lứa chuột mới này lại tiếp tục nuôi đến đời thứ 3. Sau đó những con chuột “đã hấp thụ tất cả cái tinh hoa, bén nhậy, khôn ngoan của giống chuột cộng với tất cả tính chất cải lão hoàn đồng, cải tử hoàn sinh, tráng dương bổ thận của cây sâm”, mới được đem ra sử dụng.
Ở Malawi thuộc Đông Phi, người dân tại đó săn chuột đồng trong các cánh đồng ngô để làm thức ăn: họ xâu chuột vào que và nấu chín, muối hoặc sấy khô chuột như một món ăn ngon phổ biến ở các chợ và quán ven đường.
Ở Valencia, Tây Ban Nha, thịt chuột Ricefield đã được Vicente Blasco Ibanez nhắc đến trong 1 cuốn tiểu thuyết của ông. Cùng với lươn và đậu, đây là một trong những thành phần chính trong món paella truyền thống (sau này đã được thay thế bằng thỏ, gà và hải sản)
Nếu bạn là một người muốn trải nghiệm hay đã từng thưởng thức và say mê với món ăn này thì hãy luôn cẩn thận lựa chọn những nơi cung cấp thịt chuột sạch sẽ và hợp vệ sinh nhé!
