Body shaming có thể xảy ra ở nhiều mức độ, từ những lời nhận xét đôi khi không cố ý đến những hành động thiếu tôn trọng và cố ý nhằm gây tổn hại tới tâm lý và tinh thần của người khác. Nó có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, trong truyền thông xã hội, truyền hình, hoặc bất kỳ môi trường nào khác.

Body shaming là gì?

“Body shaming” là một thuật ngữ trong tiếng Anh, thường được sử dụng để mô tả việc phê phán hoặc chê trách về ngoại hình của người khác một cách tiêu cực. Điều này có thể bao gồm việc chỉ trích, chê bai hoặc làm nhục người khác dựa trên cân nặng, hình dáng, kích thước cơ thể, hay bất kỳ khía cạnh nào liên quan đến ngoại hình của họ.

Nguyên nhân đưa đến hành vi và lời nói body shaming

Tiêu chuẩn mặc định về vẻ đẹp: Xã hội thường xây dựng và phát triển một tiêu chuẩn về cái đẹp mặc định khiến con người trong cộng đồng đó phải cật lực theo đuổi. Tiêu chuẩn này thường được truyền tải qua các kênh truyền thông, quảng cáo cũng như các phương tiện truyền thông xã hội. Việc này có thể tạo áp lực lên mọi người để phải thay đổi ngoại hình của họ để phù hợp với tiêu chuẩn này.

Sự hình thành tư duy tiêu cực trong mỗi cá nhân: Người ta có thể tự hình thành tư duy tiêu cực về ngoại hình của họ dựa trên áp lực xã hội và tiêu chuẩn mặc định về cái đẹp. Điều này có thể dẫn đến sự tự ti và tăng nguy cơ phát sinh các vấn đề về tâm lý như rối loạn dinh dưỡng. 

Sự cạnh tranh và thói ghen tỵ: Một số người có thể sử dụng body shaming để cạnh tranh với người khác hoặc để thể hiện sự ghen tỵ. Họ có thể cảm thấy rằng việc làm tổn hại đến ngoại hình của người khác có thể làm cho họ cảm thấy tự tin hơn hoặc đỡ cạnh tranh hơn đối tượng bị body shaming.

Khái niệm về giới tính và vai trò xã hội: Các khái niệm về giới tính và vai trò xã hội cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong body shaming. Xã hội thường áp đặt các kiểu dáng và mức độ tương ứng với giới tính, và việc không tuân theo những kiểu mẫu này có thể dẫn đến body shaming.

Truyền thông và quảng cáo: Truyền thông và quảng cáo thường sử dụng hình ảnh người mẫu vô cùng hoàn hảo về ngoại hình để quảng cáo sản phẩm và dịch vụ. Điều này đã tạo ra sức ảnh hưởng mạnh mẽ đối với cảm nhận về ngoại hình của mọi người và có thể thúc đẩy body shaming.

Bias và những ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của bạn

10 hành vi body shaming hay gặp

1. Chê bai về cân nặng: Khi người khác bị chê trách hoặc nhục nhã về cân nặng của họ, bất kể đó là quá nặng hoặc quá gầy.
2. Nhận xét về hình xã hội: Khi ai đó đăng những hình ảnh xấu của người khác trên mạng xã hội mà không được sự đồng ý của họ.
3. Sử dụng biệt danh xấu: Sử dụng biệt danh hoặc tên gọi xấu đối với người khác dựa trên ngoại hình của họ.
4. Lời nói khinh bỉ: Sử dụng lời nói khinh bỉ hoặc biểu đạt bất kỳ suy nghĩ tiêu cực nào liên quan đến ngoại hình của người khác.
5. Tạo ra áp lực không cần thiết: Đặt áp lực cho người khác để họ phải thay đổi ngoại hình của họ theo một tiêu chuẩn nào đó.
6. Bắt nạt về ngoại hình: Bắt nạt người khác bằng cách sử dụng ngoại hình của họ làm chủ đề để gây tổn thương tới họ.
7. Truyền tải thông điệp tiêu cực: Chia sẻ hoặc truyền tải những thông điệp tiêu cực về ngoại hình của người khác thông qua các phương tiện truyền thông hoặc trong mỗi cuộc trò chuyện. Khi người khác bị chỉ trích về hình dáng cơ thể, ví dụ như kích thước của ngực, mông, bụng, v.v.
8. So sánh với người khác: Khi người ta so sánh cơ thể của người khác với cơ thể của người khác để tạo ra sự áp lực hoặc tự ti.
9. Chê bai về ngoại hình: Khi người khác bị chê bai về vẻ ngoại hình tổng thể, bao gồm cả màu da, tóc, và bất kỳ đặc điểm nào khác.
10. Đăng hình ảnh xấu trên mạng: Một cá nhân đăng một bức hình xấu hoặc biểu đạt tiêu cực về ngoại hình của người khác trên mạng xã hội mà không được sự đồng ý của họ.

Hậu quả của body shaming

Body shaming có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho sức khỏe tâm lý và tinh thần của người bị ảnh hưởng, và nó được coi là một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tâm lý và xã hội. Hiện nay, có nhiều nỗ lực nhằm tạo ra sự nhận thức về vấn đề này và thúc đẩy sự chấp nhận và tôn trọng đối với tất cả các loại hình dáng cơ thể.

• Sự tự ti và thiếu tự tin: Body shaming có thể làm cho người bị ảnh hưởng cảm thấy tự ti về ngoại hình của họ. Họ có thể tự hình thành tư duy tiêu cực về bản thân và cảm thấy rằng họ không đáng được yêu thương hoặc tôn trọng.
• Rối loạn dinh dưỡng: Những áp lực và ám ảnh về ngoại hình có thể dẫn đến rối loạn dinh dưỡng như gầy còm, bệnh ăn mất kiểm soát (binge eating disorder), hoặc bulemia, trong đó người bị ảnh hưởng có thể có thái độ tiêu cực đối với thực phẩm lẫn cơ thể của họ.
• Vấn đề tâm lý: Body shaming có thể gây ra các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu, căng thẳng, và tự làm hại cơ thể. Người bị ảnh hưởng có thể trở nên mất tự tin, tự ti và lo sợ xã hội.

• Tình trạng sức khỏe giảm sút: Stress và căng thẳng do body shaming có thể gây ra tình trạng sức khỏe trở nên xấu hơn như tăng huyết áp, đau đầu, vấn đề về tiêu hóa, và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tâm thần nghiêm trọng.
• Mối quan hệ xã hội: Body shaming có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân và xã hội của người bị ảnh hưởng. Họ có xu hướng tránh xa xã hội hoặc cảm thấy bị cô lập và tự ti trong mối quan hệ tình cảm.
• Tác động lâu dài: Những hậu quả của body shaming có thể kéo dài suốt đời và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bị ảnh hưởng. Họ có thể gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ tình cảm và nỗ lực làm việc.
• Bắt nạt và tấn công: Trong một số trường hợp, body shaming có thể dẫn đến hành vi bắt nạt, tấn công, hoặc đánh đập về mặt vật lý hoặc tinh thần đối với người bị ảnh hưởng.

8 dấu hiệu cho thấy bạn đang bị thao túng tâm lý

7 cách phản ứng với body shaming

Tự tin và tự yêu thương bản thân: Hãy tự tin về ngoại hình của bạn và hãy tự yêu thương chính bản thân mình. Bạn cần hiểu rằng không có ai hoàn hảo và mọi người đều có những khiếm khuyết riêng. Điều quan trọng nhất là bạn biết mình là ai và bạn luôn đáng được tôn trọng.

Học cách xử lý khi gặp áp lực từ xã hội: Hiểu rõ rằng áp lực xã hội và tiêu chuẩn mặc định về cái đẹp không nên định hình nên giá trị con người của bạn. Hãy học cách từ chối các áp lực này và tập trung vào những điều tích cực trong cuộc sống của bạn.

Tạo ra một cộng đồng luôn ủng hộ bạn: Hãy tìm kiếm và xây dựng một môi trường bao gồm bạn bè và gia đình, nơi bạn được ủng hộ và có thể nói lên cảm xúc của mình và nhận được sự hỗ trợ.

Phản ứng khi gặp body shaming: Khi bạn gặp phải body shaming, hãy thử các phản ứng sau đây:

• • Nói lên cảm xúc của bạn: Hãy nói rằng bạn không chấp nhận lời nói hoặc hành vi đó và nói về cảm xúc của bạn khi gặp phải ai đó nói những điều body shaming
  • Tạo ra giới hạn: Nếu có thể, tạo ra giới hạn với những người gây ra những hành vi body shaming và tránh tiếp xúc với họ nếu cần thiết.
  • Bảo vệ mình: Hãy thể hiện sự tự vệ và tôn trọng bản thân bằng cách rõ ràng bày tỏ sự không hài lòng với hành vi hoặc lời nói body shaming.
  • Tìm sự hỗ trợ từ những người thân yêu: Tìm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, hoặc chuyên gia tâm lý nếu bạn cảm thấy cần thiết. Họ có thể giúp bạn vượt qua những tình huống khó khăn và cung cấp lời khuyên và hỗ trợ tinh thần.

Giúp đỡ người khác: Nếu bạn thấy ai đó khác đang trải qua body shaming, hãy ủng hộ họ và đứng về phía họ. Nếu có thể, nói lên để bảo vệ họ khỏi sự những câu nói và hành vi khiếm nhã.

Kiến tạo sự nhận thức và giáo dục: Tham gia vào các hoạt động và chiến dịch cộng đồng nhằm tạo dựng nhận thức và giáo dục về vấn đề body shaming. Điều này có thể giúp giảm thiểu vấn đề body shaming trong xã hội và thay đổi tiêu chuẩn mặc định về vẻ đẹp.

“EQ” là gì? Chìa khóa tới sự thành công trong cuộc sống cá nhân lẫn sự nghiệp

Làm thế nào để giúp đỡ người thân hoặc bạn bè đang gặp phải vấn đề body shaming?

• Lắng nghe lời chia sẻ và luôn động viên: Lắng nghe người bị ảnh hưởng một cách chân thành khi họ muốn nói về cảm xúc và trải nghiệm buồn của họ. Đôi khi, họ chỉ cần một bờ vai để dựa vào và một đôi tai để lắng nghe là đủ để họ cảm thấy được động viên.
• Không đánh giá và không chỉ trích: Tránh việc đánh giá hoặc chỉ trích ngoại hình của họ. Hãy thể hiện sự tôn trọng và chấp nhận đối với họ dựa trên những phẩm chất và giá trị nội tại của con người họ.
• Khuyến khích chăm sóc về tâm ly và sức khỏe: Hãy khuyến khích họ nuôi dưỡng tâm hồn và sức khỏe của mình bằng cách tham gia vào các hoạt động thể dục, yoga, thiền, hoặc bất kỳ hoạt động nào giúp họ thư giãn và giảm căng thẳng.

• Giới thiệu tư vấn viên chuyên nghiệp: Nếu người bị ảnh hưởng gặp phải các vấn đề tâm lý nghiêm trọng hoặc có triệu chứng rối loạn dinh dưỡng, hãy khuyến khích họ tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ.
• Chia sẻ nguồn thông tin và hỗ trợ: Cung cấp cho họ thông tin về các tổ chức hoặc cộng đồng trực tuyến hỗ trợ những người bị body shaming. Nếu cần, hãy hỗ trợ họ tìm kiếm tài liệu, sách, hoặc tài liệu tâm lý học có liên quan.
• Kiểm duyệt truyền thông và quảng cáo: Khi bạn thấy người bị ảnh hưởng phải đối mặt với áp lực từ truyền thông hoặc quảng cáo liên quan đến ngoại hình, hãy nói chuyện về chất lượng của các bài viết, hình ảnh, mẫu quảng cáo và khuyến khích họ lựa chọn một sản phẩm khác một cách khoa học hơn.

Là một người bạn hoặc người thân yêu, bạn có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp người bị ảnh hưởng vượt qua body shaming và xây dựng sự tự tin. Bài viết này hy vọng rằng sẽ giúp tạo ra một sự nhận thức mạnh mẽ về vấn đề body shaming và khuyến khích sự chấp nhận và tôn trọng đối với ngoại hình đa dạng của mọi người.

>>> Đọc thêm những bài viết cùng chuyên mục tại trang “Kinh nghiệm sống“